Verpleegkundigleiderschap in de praktijk

Verpleegkundig leiderschap is een actueel onderwerp, dat onder meer gaat
over samenwerken, verantwoordelijkheid nemen en opkomen voor kwalitatief
goede zorg en je beroep. Maar hoe doe je dat in je dagelijks werk op een
verpleegafdeling? Daar kunnen kinderverpleegkundige Mirjam Zeebregts Nuijten en verpleegkundige in opleiding Susan Kuijpers inmiddels over
meepraten. ‘We hebben de afgelopen maanden een flinke kwaliteitsslag
kunnen maken in de integrale kindzorg op de afdeling Kindergeneeskunde.’

Medische Kindzorg Samenwerking
Binnen de pilot Verpleegkundige met projecturen heeft
Mirjam zich ingezet om de werkwijze Medische Kind￾zorg Samenwerking (MKS) te implementeren binnen
de afdeling Kindergeneeskunde. Mirjam: ‘MKS is een
werkwijze voor verpleegkundige zorg voor kinderen tot
achttien jaar met een somatische aandoening die onder
de verantwoordelijkheid vallen van een medisch speci￾alist of kinderarts. Het uitgangspunt van MKS is dat
ieder kind de juiste zorg op de juiste plek ontvangt. Als
ziekenhuis organiseren we deze passende zorg voor het
kind en het gezin, in lijn met de richtlijnen en afspra￾ken vanuit de beroepsgroepen. Precies zoals het
integraal zorgakkoord (IZA) het graag ziet.’

Betere kindzorg
Mirjam pakte hiervoor de verantwoordelijkheid en
nam haar collega’s mee in dit plan. ‘Samen hebben we
op een aantal onderdelen gewerkt aan betere kindzorg.
Daarbij zijn we natuurlijk niet bij nul opnieuw begon￾nen. We hebben voortgebouwd op de kennis en kunde
die er al was. Een belangrijke verbetering is dat we de
patiënt nu meer als uitgangspunt nemen en veel meer
samen naar de mogelijkheden kijken. Als kinderver￾pleegkundigen staan we dicht bij onze patiënten en
kennen we hun sociale omgeving. We hebben ook ken￾nis over de voorzieningen in de buurt waar deze
kinderen opgroeien. Daardoor kunnen we tot betere
zorguitkomsten komen.

Betere basisanamnese

Een onderdeel van de implementatie van MKS was het
verbeteren van de huidige verpleegkundige basisanam￾nese. ‘Dat is de eerste stap die we als verpleegkundigen
zetten, liefst direct bij de opname. Tijdens deze basis￾anamnese verzamelen we de algemene gegevens over
de patiënt en diens gezondheidstoestand. Op de afde￾ling Kindergeneeskunde was het gebruikelijk om
daarbij vooral de ouders of verzorgers aan het woord te
laten (heteroanamnese).’

De basis voor goede zorgverlening
‘Het is cruciaal om zo’n gesprek goed te voeren. Dat
vormt immers de basis voor onze zorgverlening. Tij￾dens de basisanamnese kan iemand zelf over zijn
achtergrond vertellen en hebben wij als verpleegkundi￾gen ook de mogelijkheid om door te vragen aan de
hand van een anamneseformulier. Zo krijgen we een
totaalbeeld van de patiënt en kunnen we hem of haar
beter begrijpen en begeleiden. MKS hanteert een inde￾ling voor de anamnese die door V&VN
(beroepsvereniging Verzorgenden en Verpleegkundi￾gen) wordt gezien als zeer passend. Daarom hebben we
hier onderzoek naar gedaan.

Praktijkgericht onderzoek
Verpleegkundige in opleiding Susan Kuijpers voerde

een praktijkgericht onderzoek uit naar de mogelijkhe￾den om de basisanamnese te verbeteren. ‘We wilden de
werkwijze van MKS integreren binnen de basisanam￾nese van de afdeling Kindergeneeskunde. Daarbij
wilden we meteen eventuele knelpunten in de
gebruiksvriendelijkheid aanpakken. Op die manier
konden we bijdragen aan integrale kindzorg. Voor mijn
praktijkgericht onderzoek heb ik nauw samengewerkt
met een aantal kinderverpleegkundigen. In meerdere
cycli hebben we gekeken naar de verschillende aspecten van MKS én de wensen die de
kinderverpleegkundigen daarbij hadden.’

Totaal vernieuwd
Met creatieve werkvormen zijn we zelf aan de slag
gegaan en hebben we onder meer een voorbeeldanam￾nese geanalyseerd en de knelpunten van de bestaande
basisanamnese in kaart gebracht. Met alle inzichten die
daaruit voortkwamen, hebben we een totaal
vernieuwde verpleegkundige basisanamnese ontwik￾keld. Die hebben we vervolgens in de praktijk getest.
Tijdens dit onderzoek, dat twintig weken duurde, heb￾ben we samen met de kinderverpleegkundigen de
MKS-werkwijze uitgewerkt, waarbij we samen grote
verbeteringen in de patiëntenzorg tot stand hebben
gebracht.

Een beweging in gang zetten
Mirjam en Susan vinden het mooi dat ze op deze
manier hun verantwoordelijkheid konden pakken. ‘Je
kunt als individuele verpleegkundige een hele bewe￾ging in gang zetten. Wij hebben de kwaliteit van de
patiëntenzorg op de kinderafdeling verbeterd door de
MKS-werkwijze te implementeren. Andere verpleeg￾kundigen kunnen ergens anders in Amphia het
verschil maken. Door verpleegkundig leiderschap te
tonen en samen de schouders onder een project te zet￾ten, kun je flinke kwaliteitsslagen maken.’/